Ευριπίδη Ελένη-Έξοδος



ΕΞΟΔΟΣ(2η  ΚΑΙ 3η  ΣΚΗΝΗ ΣΤΙΧΟΙ 1780-1870)

2η σκηνή   Σκηνική παρουσίαση( όψις)
Ο Θεοκλύμενος οργισμένος από τα νέα τρέχει στην πόρτα του δωματίου της Θεονόης να τη σκοτώσει. Ένας υπηρέτης προσπαθεί να τον εμποδίσει. Ο Θοκλύμενος απειλεί τον υπηρέτη.

Χαρακτήρας προσώπων
Ο Θεοκλύμενος συμπεριφέρεται σαν δούλος: σπρώχνει, φωνάζει, απειλεί, καταπατεί κάθε έννοια δικαίου και τυφλωμένος από το πάθος του για εκδίκηση δεν ελέγχει τον εαυτό του. Θεωρεί καθήκον του δούλου να υπακούσει στις εντολές του.  Ο Θεοκλύμενος προβάλλει το δίκαιο του ισχυρότερου. Αντίθετα ο υπηρέτης αγωνίζεται για το δίκαιο που η θεονόη υπερασπίστηκε. Προβάλλει το ηθικό ή νομικό δίκαιο. Η λογική και η δικαιοσύνη είναι τα δύο όπλα του υπηρέτη. Η στάση του υπηρέτη και η τάση για αυτοθυσία για να σώσει τη Θεονόη δείχνουν το ελεύθερο φρόνημα του. Έτσι ο Ευριπίδης ξεπερνά τις γνωστές κοινωνικές διακρίσεις ανάμεσα σε ελεύθερους και δούλους και μέσα από τα έργα του προσπαθεί να εξυψώσει τους δούλους , αναδεικνύοντας τις αρετές και τις πνευματικές τους ικανότητες.

3η σκηνή  Σκηνική παρουσίαση( όψις)
Εμφανίζεται ο από μηχανής θεός, οι Διόσκουροι, τα αδέλφια της Ελένης. Οι Διόσκουροι παρεμβαίνουν για να ηρεμήσουν τον θεοκλύμενο που στέφεται εναντίον της Θεονόης. Οι Διόσκουροι επιφέρουν τη λύση της τραγωδίας και την κάθαρση.

Θεοκλύμενος
Στην τελευταία αυτή σκηνή υπάρχει μεταστροφή του ήθους του Θεοκλύμενου. Ο εξαγριωμένος βασιλιάς. Ο σκληρός αφέντης που διψά για εκδίκηση μεταβάλλεται σε έναν ταπεινωμένο άνθρωπο που υπακούει στη θέληση των θεών χωρίς καμιά αντίδραση. Αλλάζει γνώμη σχετικά με το θάνατο της Θεονόης και αποκαθιστά την Ελένη. Έτσι συμβάλλει στην κάθαρση και το έργο οδηγείται στη λύση του. Ο Θεοκλύμενος υποχωρεί γιατί πιστεύει ότι έχει άδικο και σε αυτό συνέβαλε η θεϊκή επέμβαση. Ο Θεοκλύμενος δεν είχε σαφή γνώση του δίκαιου και του άδικου. Η παρουσία του θείου στοιχείου τον βοήθησε να το γνωρίσει.

Ποιος καθορίζει τελικά τη ζωή των ανθρώπων
Πάνω από τη θέληση των θεών στέκεται η μοίρα και τα γραμμένα της. Η δύναμη των θεών δεν είναι απεριόριστη. Ακόμη και οι θεοί υποτάσσονται σε αυτήν την αόρατη δύναμη.( μοίρα). Ο Χορός υποστηρίζει ότι οι Θεοί είναι ρυθμιστές των ανθρώπινων πραγμάτων και καθορίζουν το πεπρωμένο.
Το έργο μοιάζει να ισορροπεί ανάμεσα στις θεϊκές αποφάσεις που λαμβάνονται  ερήμην των ανθρώπων και στη δυνατότητα του ανθρώπου να καθορίσει τη μοίρα του. Στην Ελένη υπάρχει μια αλληλεπίδραση θεϊκής και ανθρώπινης βούλησης.




Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

ΡΑΨΩΔΙΑ Ζ 369-529

Η ΑΝΝΑ ΤΟΥ ΚΛΗΔΟΝΑ

Ευριπίδη Ελένη-Β επεισόδιο, 4η σκηνή